کندانسور

کندانسور یا چگالنده قطعه ای است که در آن یک سیال با انتقال حرارت در کنار سیال دیگر مانند آب یا هوا و گرماگیری از آن، تغییر فاز داده و از حالت بخار به حالت مایع تبدیل می شود. در واقع سیال مذکور کندانس شده و به مایع تبدیل می شود.​​​​​​​

کندانسور چیست؟

در سیستم های تهویه مطبوع که اکثرا از سیکل تبرید تراکمی استفاده می کنند، ۴ جز اصلی وجود دارد. کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و شیرانبساط.
کندانسور در این سیکل نقش گرفتن گرما از مبرد، تبدیل حالت آن از گاز به مایع و سپس انتقال به شیر انبساط را برعهده دارد.
وظیفه اصلی یک کندانسور در یک سیکل تبرید خنک کردن مبرد می باشد. مبرد پس از آن که در کمپرسور بسیار فشرده شد و به حالت گاز داغ پرفشار درآمد وارد کندانسور می شود. کندانسور این گاز را از طریق آب یا هوا خنک کرده و سعی دارد در همان فشار با گرفتن گرمای نهان مبرد، فاز آن را از حالت گاز به مایع تغییر بدهد.​​​​​​​

کندانسورها از نظر عملکرد و قرارگیری در دستگاه های مختلف، می توانند بسیار متفاوت باشند، اما برای این قطعات می توان ۳ دسته کلی در نظر گرفت:

1. کندانسورهای هوایی یا هواخنک
2. کندانسورهای آبی یا آب خنک
   
3. کندانسورهای تبخیری​​​​​​​

۱. کندانسورهای هوایی یا هواخنک

از دیگر مدل های دستگاه‌ های آسیاب می ‌توان به دستگاه آسیاب پروانه ‌ای یا مدل پره دنده اشاره نمود. اساس عملکرد این دستگاه، تیغه های چرخان وسط و دنده های تعبیه شده در کناره های دستگاه است. مواد پس از ورود به آسیاب پروانه ایی در بین تیغه ها و دنده ها قرار گرفته و با حرکت تیغه ها آسیاب می شوند. معمولا این دستگاه برای آسیاب موادی که سختی زیادی ندارند، مانند سبزیجاتی، ادویه‌ جات و همچنین غلاتی که جنس سفت ندارند استفاده می شود. این نمونه آسیاب ذکر شده غالبا به منظور مصارف صنعتی و نیمه صنعتی، و در حجم های زیاد استفاده می شود.​​​​​​​

اسپین فلش درایر دستگاهی است ایده آل جهت خشک کردن پیوسته کیک، دوغاب و یا خمیر که در حالت عادی، خشک کردن آن در دستگاه های دیگر مشکل است. مواد توسط یک فیدر به داخل محفظه خشک کن که توسط هوای داغ گرم است، خوراک شده و همزمان توسط یک روتور به قطعات ریزی متلاشی می شود. پودر خشک شده توسط فن مکنده، مکیده شده و توسط سیلکون، بگ فیلتر و در بهترین حالت، هر دو، جمع آوری می شود.
محصولات قابل تولید در این دستگاه شامل مواد شیمیایی آلی و معدنی، دارویی، غذایی، رنگدانه ها و سرامیک ها می باشد.

در این نوع از کندانسور مبرد توسط آب خنک می گردد.
در این حالت مبرد داغ توسط لوله هایی در مجاورت آب قرار می گیرد. ظرفیت گرماگیری آب نسبت به هوا بسیار بالاتر است در نتیجه دستگاه های با کندانسور آبی راندمان بالاتری از دستگاه های با کندانسور هوایی دارند.
یک نوع بسیار رایج از کندانسورهای آبی که در چیلرها استفاده می شود، مدل پوسته و لوله می‌باشد. این قطعه دارای مجموعه ای از لوله های با قطر کم می باشد که درون یک پوسته قرار دارند. ساده ترین نوع این کندانسور، نوع دو لوله است که درواقع یک پوسته فقط یک لوله را دربرمی‌گیرد.
کندانسور Shell and Tube یا پوسته، دارای مجموعه ای از لوله ها و یک پوسته به دور آن هاست. معمولا درون لوله های داخلی آب جریان پیدا می کند و سیال یا مبرد گازی شکل در پوسته قرار می گیرد. مجاورت مبرد گازی با لوله های آب باعث از دست دادن گرما توسط گاز شده و تبدیل به مایع می شود. آب نیز که گرمای مبرد را گرفته برای خنک سازی دوباره  یا باید کاملا تعویض گردد (برای مکان هایی که مثلا در کنار رودخانه قرار دارند) یا باید دوباره توسط دستگاه دیگری به نام برج خنک کننده، سرد گردد.

۲. کندانسور آبی یا آب خنک

در این کندانسورها هم از آب و هم از هوا برای خنک سازی مبرد استفاده می شود.
آب از بالا بر روی لوله‌های حاوی مبرد پاشیده شده و هوا نیز از پایین به سمت بالا از روی لوله‌های کندانسور عبور می‌کند. آب اسپری شده بر روی لوله های حاوی مبرد، ممکن است تبخیر شده و نیاز است منبعی که این آب از آنجا پمپ شده و به صورت اسپری روی لوله ها استفاده می شود، دوباره جایگزین گردد.​​​​​​​

3. کندانسورهای تبخیری

جمع بندی:

کندانسورها یکی از اجزای اصلی سیکل تبرید هستند که بدون آن ها عملا دستگاه ها قادر به خنک سازی نیستند. انتخاب نوع درست در یک دستگاه با توجه به شرایط محیطی و هزینه و راندمان بحثی بسیار مهم است. کندانسورهای آبی راندمان بالاتری دارند اما در مناطق شرجی کارایی ندارند. کندانسورهای هوایی نیاز به مراقبت و مواظبت بیشتر دارند و باید گرد و غبار آن ها شسته و در حمل و نقل آن ها جهت جلوگیری از آسیب به این دستگاه ها بیشتر دقت کرد. از معروف ترین برندهای تولید کندانسور در دنیا، می توان برند Thermokey  و Thermokar نام برد. البته ساخت کندانسور کار بسیار پیچیده‌ای نیست و در ایران نیز کندانسورها اکثرا توسط شرکت‌های سازنده تهویه‌مطبوع تولید می‌شوند.
نهایتا باید بدانیم کندانسورها ویژگی‌های مخصوصی دارند و نمی‌توان از هر کندانسوری در هر دستگاهی و مکانی استفاده کرد.​​​​​​​